Qendra në Ukrainë për Komunikimin Strategjik dhe Sigurinë e Informacionit analizoi publikimet e mediave lokale online në vendet e Rajonit të Ballkanit – Bosnjë dhe Hercegovinë, Bullgari, Serbi dhe Slloveni bazuar në monitorimin e kryer nga startup-i social ukrainas LetsData në janar-shkurt 2023 për të zbuluar niveli i ndikimit të propagandës ruse në vendet e studiuara.
Në këtë raport janë publikuar disa narrative pro-Kremlinit që janë shpërndarë edhe nëpër ekosistemin mediatik në disa vende të Ballkanit.
Në artikull do të paraqitet edhe një mendim i Anatolii Demeshcuk, ekspert i Qendrës Analitike për Studime Ballkanike i cili, përpos shteteve që janë futur në këtë studim, përmend edhe Kosovën si vend që është ndikuar nga ky fenomen.
Raporti është publikuar nga Qendra Për Komunikim Strategjik dhe Sigurinë e Informacionit, institucion ky që mbështetët nga Ministria e Ukrainës për Kulturë dhe Politika të Informimit (këtu).
Në vazhdim janë disa gjetje të këtij raporti të sjella në shqip nga hibrid.info.
Kontradikta e mesazheve pro-ruse mbi negociatat e paqes
Në lidhje me bisedimet e paqes, mesazhet që riprodhojnë propagandën ruse, nga njëra anë, thonë se “së shpejti, Perëndimi mund të bëjë që Kievi të pajtohet me Rusinë”.
Megjithatë, nga ana tjetër, kishte mesazhe kontradiktore se “pas vendimit të Perëndimit për të furnizuar Ukrainën me tanke, bisedimet e paqes humbën kuptimin e tyre” ose “Rusia: nuk ka kuptim të komunikosh me Kievin dhe marionetat e tij perëndimorë”. Për më tepër, disa mesazhe shpjeguan “arsyet” e supozuara të këtij vendimi të Rusisë dhe, si gjithmonë, sipas narrativave proruse, “fajtori” ishte Perëndimi. Për shembull: “Amerikanët sot nuk janë të vendosur për një zgjidhje diplomatike të situatës në Ukrainë”, “Iniciativat e Musk dhe Kissinger për paqen në Ukrainë janë të dënuara. Përpjekjet e të gjitha shërbimeve perëndimore synojnë përshkallëzimin e konfliktit dhe ndryshimin me forcë të pushtetit në Rusi përmes një grushti shteti” dhe “Putin: ne bëmë gjithçka për ta zgjidhur problemin në Donbas në mënyrë paqësore, por Perëndimi kishte një skenar tjetër”.
Mesazhe të tilla u përforcuan nga thirrjet shtesë për negociata mbi kushtet e Rusisë dhe pashmangshmërinë e supozuar të tyre, të tilla si: “Shtetet e Bashkuara do të duhet të negociojnë me Rusinë për të pasur një shans për sukses kundër Kinës” dhe “disa vende po i hedhin benzinë zjarrit. Kina bën thirrje për paqe dhe dialog në Ukrainë”.
Mesazhe pro-Kremlinit për ushtrinë ukrainase
Mesazhet për ushtrinë ukrainase, të cilat u vunë re në vendet e rajonit të Ballkanit, fokusoheshin në gjoja “paaftësinë luftarake” të saj. Për shembull, “ushtria ukrainase është në telashe të mëdha: aftësia e saj luftarake ka rënë papritur”, “ushtarët ukrainas ndihen të braktisur” dhe “morali i ulët i ushtrisë ukrainase tregon se ushtria është e rraskapitur dhe nuk mund të kryejë veprime sulmuese”.
Për më tepër, vazhdoi përhapja e mesazheve për “Ushtrinë ukrainase si kërcënim për popullatën civile”, të tilla si: “Ushtria ukrainase granaton qytetet në rajonin e Donetsk – civilët po vdesin”.
Mesazhet e Kremlinit mbi “Përparësitë” e Armëve Ruse
Në kontekstin e ndihmës ushtarake për Ukrainën, së bashku me mesazhet që e diskreditojnë atë, propaganda ruse “mburret me arritjet dhe avantazhet e veta”. Në mënyrë të veçantë, në peizazhin mediatik të vendeve të rajonit të Ballkanit, u vunë re mesazhet e mëposhtme: “Putin: Ndërmarrjet ruse prodhojnë pothuajse aq raketa sa të gjitha vendet e botës së bashku”, “Rusia ka një avantazh serioz ndaj Ukrainës. Rusia nuk duhet të presë për armët e premtuara, të cilat janë një objektiv i lehtë për rusët gjatë transportit” dhe “dronët e lirë rusë paraqesin shumë probleme për mbrojtjen ukrainase dhe mbështetësit perëndimorë”.
Mesazhe pro-ruse për Krimenë
Peizazhi mediatik i vendeve të studiuara përmbante gjithashtu raporte për Krimenë. Këto mesazhe ishin pjesë e kontekstit të “Ukraina si një kukull e Shteteve të Bashkuara” dhe “aktiviteteve terroriste të Ukrainës në Rusi” imagjinare. Për shembull: “SHBA lejon regjimin e Kievit të nisë aktivitete terroriste në Rusi kur ata e quajnë Krimenë ukrainase” dhe “një sulm ndaj Krimesë do të kënaqte ambiciet e SHBA”.
“Provokimet” nga Ukraina dhe Perëndimi kundër Rusisë dhe Bjellorusisë
Mesazhet për “provokimet e mundshme nga Ukraina dhe Perëndimi” kundër Rusisë dhe Bjellorusisë vazhduan të përhapen. Për shembull: “Ukrainasit provokojnë trupat bjelloruse në kufi: ekziston një numër i konsiderueshëm i njësive të ushtrisë ukrainase dhe mbrojtjes territoriale në kufirin e Bjellorusisë dhe Ukrainës” ose “OKB-ja synon të organizojë një provokim me kimikate helmuese në Donbas. ”
Furnizimi me armë dhe “Pasojat” për Ukrainën dhe Perëndimin
Mesazhet për ndihmën ushtarake për Ukrainën ishin mjaft të zakonshme. Sipas raporteve, furnizimi i Ukrainës me armë do të çojë në “vuajtjet e ukrainasve”, “përshkallëzim të luftës nga Rusia” ose “ta kthejë Perëndimin në një varr radioaktiv”.
Në të njëjtën kohë, kishte edhe mesazhe se “furnizimi me tanke perëndimore në Kiev nuk do të ndryshojë asgjë – tanket perëndimore do të shkatërrohen në fushën e betejës” dhe “Kremlin: dërgesat e reja të armëve perëndimore në Kiev vetëm do të thellojnë vuajtjet e ukrainas dhe nuk do të ndryshojë rrjedhën e konfliktit.”
Një temë më vete ishin marrëdhëniet mes Rusisë dhe Gjermanisë për shkak të furnizimit me tanke për Ukrainën. Për shembull: “Gjermania injoron përgjegjësinë e saj historike për ngjarjet e Luftës së Dytë Botërore, përshkallëzimin e konfliktit, dërgimin e tankeve në Kiev” dhe “Peskov: dërgimi i tankeve në Ukrainë do të lërë një gjurmë të pashlyeshme në marrëdhëniet e ardhshme midis Gjermanisë dhe Rusisë”.
Për më tepër, mesazhe të tilla si: “Evropa është e rraskapitur dhe e pambrojtur për shkak të ndihmës ushtarake për Ukrainën. Ushtritë janë dobësuar” dhe “Uashingtoni i kërkoi Ukrainës të lëvizë shpejt në fushën e betejës; përndryshe, ndihma ushtarake perëndimore do të reduktohet”, u vu re.
Mesazhet ruse për armët bërthamore
Disa mesazhe në kontekstin e ndihmës ushtarake përfshinin “kërcënime” për përdorimin e armëve bërthamore, për shembull: “Medvedev: Ndihma ushtarake për Kievin mund të çojë në një katastrofë bërthamore” ose një mesazh tjetër për “luftën bërthamore”: “Rusia paralajmëroi Shtetet e Bashkuara: ekziston një kërcënim real i luftës botërore. Ekziston edhe mundësia e një lufte bërthamore.”
Mesazhe pro-Kremlinit për Ukrainën në kontekstin e marrëdhënieve ndërkombëtare
Ukrainë dhe Moldavi. Në kontekstin e marrëdhënieve midis Ukrainës dhe Moldavisë, mesazhet pro-Kremlinit shfaqnin gjoja “gatishmërinë e Ukrainës për të sulmuar Transnistrinë me pëlqimin e Moldavisë” dhe faktin se “kriza” në Ukrainë çoi në rënien e qeverisë moldave. ”
Ukraina dhe Polonia. Në kontekstin e Polonisë, mesazhet pro-ruse në lidhje me narrativën për “Ukraina Perëndimore duke u bërë pjesë e territorit të Polonisë”, për shembull: “Medvedev: ka plane për transferimin e Ukrainës Perëndimore te ish-zotërit polakë dhe riemërimin e Lviv në Lemberg. ”
Narrativa dhe mesazhe të tjera pro-Kremlinit
● “Perëndimi po bën një luftë kundër Rusisë”
Për më tepër, gjatë monitorimit, nuk munguan mesazhet e narrativës se “Perëndimi po bën luftë kundër Rusisë”, si: “Udhëheqja e NATO-s po e shtyn Evropën drejt një konfrontimi të drejtpërdrejtë me Rusinë”, “Lavrov: Perëndimi nuk është më. duke bërë një luftë hibride me Rusinë, por pothuajse reale” dhe “Evropa dhe NATO kanë hyrë në një luftë të drejtpërdrejtë me Rusinë, që do të thotë një kërcënim i madh i konfliktit të armatosur”.
“Mjeti” për “luftën e Perëndimit kundër Rusisë”, sipas mesazheve pro-ruse, ishte Ukraina. Për shembull: “Shoigu: Perëndimi po përdor Ukrainën për të tentuar të thyejë Rusinë”, “Shtetet e Bashkuara u tërhoqën nga Afganistani për të përgatitur Ukrainën për luftë” dhe “Ukraina është çmimi që Uashingtoni është i gatshëm të paguajë për të dobësuar Rusinë”.
Për më tepër, u gjurmuan mesazhe që ndërthurnin temën e ndihmës ushtarake dhe “luftën e Perëndimit kundër Rusisë”. Për shembull, “nëse NATO dërgon avionë në Ukrainë, kjo do të thotë se NATO ka hyrë në një konflikt”, “një gjë është e qartë nga furnizimi me tanke në Ukrainë: tani, ka një luftë të Perëndimit kundër Rusisë” dhe “Furnizimi me tanke nga Perëndimi është dëshmi e pjesëmarrjes së NATO-s në luftën në Ukrainë”.
● “Ukraina po humbet”
Një tjetër narrativë e zakonshme pro-ruse është se “Ukraina do ta humbasë luftën”.
Për shembull, kishte referenca për gjoja “periudhën specifike në të cilën Rusia do të fitojë”, të tilla si: “Ukraina do të mposhtet para tetorit, dhe pastaj do të vijë kapitullimi dhe kapja e saj” ose “Kadyrov: deri në fund të vitit, Rusia do të ketë pushtuar Kharkivin, Odesën dhe Kievin, pastaj do të arrijë në kufirin polak.
Mesazhet përforcuese ishin ato për “paaftësinë e ushtrisë ukrainase dhe humbjen e shpirtit të fitores”. Për shembull: “Ushtria ukrainase është afër një disfate dhe dështimi të plotë dhe katastrofike”, “ushtria ukrainase së shpejti do të mposhtet” dhe “Ukraina duhet të përgatitet për më të keqen, madje edhe një tërheqje territoriale”.
Në të njëjtën kohë, “një nga opsionet” për fitoren e Ukrainës, sipas mesazheve pro-Kremlinit, ishin “koncesionet territoriale”: “e vetmja mënyrë që Ukraina të mposht Rusinë është të heqë dorë nga territori i saj”. Qendra për Komunikim Strategjik dhe Siguri të Informacionit
