Mediat serbe kanë publikuar dje dhe sot (2-3 nëntor) artikuj me pretendim se është neutralizuar një nga fluturaket pa pilotë (dronë), që kanë fluturuar pranë kazermave të ushtrisë serbe, të vendosura në disa pika pranë kufirit me Kosovën.
Ky pretendim i mediave serbe është i bazuar në deklaratën e Ministrisë së Mbrojtjes së Serbisë dhe ministrit të këtij institucioni – Millosh Vuçeviq.
Pretendimet për rrëzimin e një droni “komercial”, siç e quajnë, u bënë nga Ministria e Mbrojtjes e Serbisë, duke mos ofruar fotografi apo video dëshmuese të këtij akti.
Vegëza të artikujve të publikuar në mediat serbe:
https://informer.rs/vesti/politika/746640/vojska-srbije-dron-obaranje
Pjesë të artikujve të publikuar në mediat serbe:
Pasdite, njësitet e Ushtrisë Serbe, pas zbulimit dhe monitorimit me kohë, kanë neutralizuar një dron komercial që po lëvizte nga drejtimi i Kopaonikut në Rashkë. Droni është rrëzuar duke përdorur masa të bllokimit elektronik, në afërsi të objekteve ushtarake në garnizonin e Rashkës, njoftoi Ministria e Mbrojtjes.
Forcat e Armatosura të Serbisë kanë rrëzuar një dron mbi kazermën në Rashkë rreth orës 17:20, mëson ekskluzivisht Informer. Paraprakisht është vëzhguar vëzhgimi dhe zbulimi i kazermave, ndaj ushtria në përputhje me urdhrin e komandantit suprem ka vepruar dhe ka rrëzuar dronin.
Pretendimin për neutralizimin e një nga fluturakeve pa pilot (dronëve) e bëri Ministria e Mbrojtjes së Serbisë, nëpërmjet një komunikate ku informoi për rastin pa dhënë detaje mbështetëse, që do të mund të ishin imazhe në formatin e fotografive apo video-xhirime të aktit të kryer.
Pjesë të komunikatës së Ministrisë së Mbrojtjes e Serbisë:
Në përputhje me urdhrin e Presidentit të Republikës dhe Komandantit të Përgjithshëm të Forcave të Armatosura të Serbisë, Aleksandër Vuçiq, Forcat e Armatosura të Serbisë po marrin masa të shtuara për zbulimin, gjurmimin dhe neutralizimin e mjeteve ajrore pa pilot pranë objekteve ushtarake.
Njësitet e Forcave të Armatosura të Serbisë kanë neutralizuar pasdite një dron komercial që po lëvizte nga drejtimi i Kopaonikut në Rashkë pas zbulimit dhe monitorimit në kohë. Droni është rrëzuar me aplikimin e masave të bllokimit elektronik, në afërsi të objekteve ushtarake në garnizonin e Rashkës. (këtu)
Pas komunikatës së Ministrisë së Mbrojtjes së Serbisë, mbi pretendimin për rrëzimin e dronit, është deklaruar edhe i pari i kësaj ministrie, Millosh Vuçeviq, duke shtuar se nuk kanë arritur të faktojnë llojin, pronarin dhe prodhuesin e dronit, përkundër faktit që në media u prezantua si “dronë komercial”.
Pjesë të deklaratës së Ministritë të Mbrojtjes Millosh Vuçeviq:
“Droni ka qenë duke lëvizur nga drejtimi Jarinje-Rudnica në drejtim të komunës së Rashkës dhe është vërejtur mbi objektet ushtarake të garnizonit të Rashkës. Hetimi para nesh do të përcaktojë llojin e saktë të dronit, fluturaken pa pilot që u rrëzua dhe gjithçka që do të konkludojmë dhe vërtetojmë si fakte relevante do të na tregojë se ku na çojnë të dhënat dhe kush mund të jetë drejtuesi, pronari dhe prodhuesi i dronit”. (këtu)
Artikujt e mediave serbe me këtë pretendim, nuk përmbajnë fakte argumentuese, përpos deklaratave të Ministrisë së Mbrojtjes dhe ministrit – Vuçeviq.
Për më tepër, Ministria dhe ministri i saj, në pretendimet e tyre nuk paraqesin imazhe të dronit të neutralizuar, që do të ishte si një dëshmi për prezencën e tyre.
Përkundër kësaj Ministria në komunikatën e saj fluturaken pa pilot (dronë) që pretendohet të jetë neutralizuar nga ushtria serbe e identifikon si “dronë komercial”, përderisa ministri i kësaj ministrie, Vuçeviq thotë se vazhdojnë hetimet në përcaktimin e llojit dhe pronësuesit të dronit.
Dronët mund të fluturojnë në hapësirën ajrore të Serbisë vetëm me leje speciale të lëshuar nga Drejtoria e Aviacionit Civil, me pëlqimin e Ministrisë së Mbrojtjes, sipas Rregullores për Fluturaket Pa pilot. (këtu)
Gjatë dhënies së lejes, përcaktohet nëse fluturimi i një droni të huaj mund të kërcënojë sigurinë e trafikut ajror, njerëzve ose objekteve në tokë, si dhe karakteristikat e zonës ku është planifikuar fluturimi, kategoria e avionit, aftësitë teknike. Dispozitat e rregullores zbatohen për dronët në pronësi të shtetasve të huaj apo vendas në Serbi. Kushdo që merr lejen e nevojshme nga Drejtoria e Aviacionit Civil ka të drejtë të përdorë dronë.
Sipas rregulloreve të Drejtorisë së Aviacionit Civil, ndalohet përdorimi i avionëve pa pilot në më pak se 500 metra larg Kuvendit Kombëtar, ndërtesave qeveritare dhe presidenciale, organeve të vetëqeverisjes republikane, provinciale dhe lokale, objekteve ushtarake, gjykatave, prokurorive publike dhe misioneve diplomatike të huaja.
Fluturimet e dronëve i përkasin trafikut të përgjithshëm ajror (GAT) , i cili zhvillohet sipas rregullave të Organizatës Ndërkombëtare të Aviacionit Civil (ICAO). (këtu)
Meqenëse Ministria e Mbrojtjes e identifikoi dronin si “komercial” në bazë të ligjit të trafikut ajror të shtetit serb, si fluturim komercial definohet “çdo fluturim avioni me kompensim monetar ose kompensim tjetër, i cili është i disponueshëm për publikun ose i cili, nëse nuk është i disponueshëm për publikun, kryhet në bazë të një kontrate ndërmjet operatorit të avionit dhe përdoruesit të shërbimit, ku përdoruesi i shërbimit nuk ka kontroll mbi operatorin e avionit”. (këtu)
Megjithatë, ky autoritet rregullues serb, nuk duket të ketë bërë ndonjë deklaratë, që do të sqaronte nëse një mjet i tillë ka pasur apo jo leje operimi si dhe për detaje rreth llojit të dronit.
Zyrtarë të lartë politikë serbë nga Beogradi bënë disa pretendime për prezencën e dronëve pranë pikave ushtarake serbe, përreth kufirit me Kosovën, të cilat u publikuan si të tilla nga Radio Televizionin e Serbisë (RTS). (këtu)
Pretendimi u përgënjeshtrua nga Ministria e Mbrojtjes së Republikës së Kosovës. (këtu)
Së fundmi edhe KFOR-it është deklaruar në lidhje me ekzistencën mbi lëvizjen e dronëve mbi kazermat ushtarake duke theksuar që nuk kanë prova për pretendimet e bëra në mediat serbe:
“Për momentin nuk kemi asnjë provë për atë që raportojnë mediat. Ne do t’ju ri-informojmë nëse kemi ndonjë informacion”. (këtu)
Analiza:
Mediat serbe kanë publikuar artikuj me pretendim se është neutralizuar një nga fluturaket pa pilotë (dronë), që kanë fluturuar pranë kazermave të ushtrisë serbe, të vendosura në disa pika pranë kufirit me Kosovën.
Pretendimet e mediave serbe bazohen në komunikatën e Ministrisë së Mbrojtjes të Serbisë dhe deklaratën e ministritë të kësaj ministrie, Millosh Vuçeviq. Përpos që nuk paraqesin fakte që dëshmojnë rrëzimin e dronit, ministria dhe ministri i saj, japin versione të ndryshme mbi identitetin e dronit. Përderisa ministria dronin e identifikon si “komercialë”, ministri i saj thotë se vazhdojnë në identifikimin e llojit dhe pronësuesit të dronit.
Përkundër kësaj, KFOR-i ka deklaruar se për momentin nuk ka prova për ato që po diskutohen në media në lidhje me dronët.
Hibrid.info, në bazë të metodologjisë së punë , vlerëson se këto pretendime klasifikohen si “përmbajtje e pa verifikuar”.
Arsyetimi:
Vlerësimi “I pa verifikuar” u bëhet atyre raporteve mediatike që nuk ofrojnë informata të mjaftueshme për të konfirmuar pretendimet e bëra në raport, dhe të cilat nuk kanë mundur konfirmojnë të njëjtat për shkak të mungesës ose mos-posedimit të burimeve të besueshme.
