Dita Ndërkombëtare e Kontrollit të Fakteve shënohet më 2 prill dhe ka të bëjë me rregullimin e të dhënave dhe mbrojtjen e publikut të gjerë nga dezinformatat ose ‘lajmet e rreme’. Dhe ndërsa emri mund të duket si vetë-shpjegues, kontrolluesit e fakteve ndihmojnë në mbrojtjen e reputacionit të një publikimi përmes kontrollit të fakteve dhe parandalimit të dezinformatave ose mashtrimeve gazetareske.
Në një botë ku lajmet vijnë nga të gjitha llojet e burimeve të mediave sociale (duke filluar nga Facebook në TikTok dhe Instagram), informacioni dhe media mund të manipulohen shumë lehtë për të keq-orientuar ose për të ndikuar opinionet publike. Në njëfarë mënyre atëherë, kontrolluesit e fakteve janë super heronjtë e sotëm, duke na bërë të gjithëve një shërbim publik!
Historia e ditës ndërkombëtare të kontrollit të fakteve
Vëzhgimi i parë zyrtar i Ditës Ndërkombëtare të Kontrollit të Fakteve ishte më 2 prill 2017. Megjithatë, idea për të pasur një ditë të tillë u konceptua për herë të parë në vitin 2014 në një konferencë për gazetarë dhe kontrollues profesionistë të fakteve në London School of Economics. Diskutimi lindi nga njohja e rrezikut që paraqet keqformimi politik, veçanërisht në faqet e mediave sociale, të cilat konsumohen nga masat çdo ditë. Në vitin 2016, gjatë zgjedhjeve në SHBA, lajmet e rreme bënë kërdinë dhe e sollën këtë çështje sërish në qendër të vëmendjes, prandaj kjo ditë u zyrtarizua në vitin 2016, megjithëse u festua një vit më vonë.
Kjo ditë, promovohet zyrtarisht nga Rrjeti Ndërkombëtar i Kontrollit të Fakteve (IFCN), i cili është partner me organizata të ndryshme mediatike në mbarë botën. 2 prilli, është gjithashtu e rëndësishme sepse ajo bie në ditën pas Ditës së Gënjeshtrave të 1 prillit.
Në fakt, kontrollimi i fakteve si një gjë i përket të shkuarës së afërt dhe ekziston për më pak se 100 vjet. Ajo i ka rrënjët e saj në epokën e ‘gazetarisë së verdhë’ amerikane – ku e vërteta zuri vendin e pasmë drejt sensacionalizmit kur bëhej fjalë për titujt, të gjitha për hir të fitimit. Fillimisht e dominuar nga gratë dhe e konsideruar si një punë femërore, kontrollimi i fakteve filloi të fitonte legjitimitet si karrierë me themelimin e revistës “TIME” në vitet 1920. Me shpërthimin e lajmeve të rreme në faqet e mediave sociale tani, rëndësia e tyre është dyfishuar.
Pse është e rëndësishme dita ndërkombëtare e kontrollit të fakteve
- Për të ndaluar përhapjen e dezinformatave
- Të inkurajojë bashkëpunimin publik-profesionist
- Për t’i kushtuar rëndësi lajmeve
Si të festoni ditën ndërkombëtare të kontrollit të fakteve
- Kryeni vetë kontrollin e fakteve
- Mbështetni organizatat që kontrollojnë faktet
- Lexoni mbi kontrollin e fakteve
Burimi: https://nationaltoday.com/international-fact-checking-day/
