Për të shënuar Javën Globale të Edukimit Medial, hibrid.info po nis një fushatë informacioni për të rritur ndërgjegjësimin për manipulimin dhe ndërhyrjen e keqinformimit.
Burimi: EUvsDisinfo
Ne të gjithë duhet të kuptojmë më mirë se si funksionon dezinformimi dhe si të mbrohemi kundrejt tij. Këto materiale që do të publikohen gjatë kësaj jave, synojnë t’i mësojnë lexuesit se si të gjykojnë rëndësinë dhe besueshmërinë e burimeve dhe përmbajtjes së tyre, si dhe si të reagojnë ndaj dezinformatave. Këto aftësi, sipas Kornizës së Kompetencave Digjitale për Qytetarët e sapo publikuar (DigComp 2.2), përbëjnë pjesë të aftësive digjitale të shekullit 21 dhe janë thelbësore për qytetarët e informuar.
Kërcënimi i dezinformimit kërkon një spektër shumë të gjerë përgjigjesh. Në përputhje me temën e Javës Globale MIL të këtij viti: “Të ushqejmë besimin: Një domosdoshmëri për edukimin e medias dhe informacionit”, u bisedua me kontrollues të fakteve dhe specialistë të medias me famë botërore për besimin e tyre në lidhje me median dhe mënyrat e reagimit ndaj dezinformimit.
Maria Ressa, laureate e Çmimit Nobel për Paqe, gazetare dhe CEO e Rappler, një organizatë që kontrollon faktet nga Filipinet, e konsideron besimin si themelin e demokracisë. “Nëse nuk keni fakte, nuk mund të keni të vërtetën. Pa të vërtetën nuk mund të kesh besim. Pa këta të tre ne nuk kemi realitet të përbashkët, nuk kemi aftësi për të zgjidhur asnjë problem, nuk kemi demokraci”. Ajo shton: “Mos mendoni për dezinformimin si një gënjeshtër, mendoni për atë si një sistem modifikimi të sjelljes. Në kuptimin e plotë të fjalës wshtw virus që ndryshon mënyrën se si e shikon botën”. Ressa rekomandon të ndalen shpërndarja e përmbajtjes në mediat sociale “nëse ndiheni të zemëruar, kur urren dikë ose keni frikë për të ardhmen tuaj – kjo është kur mediat sociale ju bëjnë të lëvizni dhe ndani”.
Sipas Vadym Miskyi, një kontrollues faktesh nga organizata ukrainase Detector media dhe autor i një podkasti mbi luftën e agresionit të Rusisë në Ukrainë, dezinformimi është një forcë gërryese, e krijuar kur faktet shtrembërohen. Antidoti? Edukimi medial, përkatësisht “fuqia e të pasurit besim se nga vjen informacioni juaj. Fuqia e të qenit i informuar”.
Ksenia Luchenko, PhD, gazetare dhe ish-drejtuese e programeve arsimore në fushën e medias në universitetet ruse, vëren se “propagandistët dhe prodhuesit e ndërgjegjshëm të falsifikimeve synojnë gjënë më të dobët dhe më delikate në çdo qenie njerëzore – ndjenjat, traumat, shpresat dhe frikën e dikujt – dhe me cinizëm i përdorin për manipulim”. Ajo e sheh një zgjidhje të mundshme në njohuritë dhe aftësitë digjitale: “njerëzit me nivel të lartë të edukimit medial janë më pak të ndjeshëm ndaj manipulimit; ata nuk kanë panik, por ndihen të sigurt, gjë që i lejon ata të jenë efektivë dhe të qetë”.
Sigurisht që nuk ka asnjë zgjidhje “të një formati që i përshtatet të gjithëve” për të shëruar botën e fakteve të shtrembëruara dhe besimit të gërryer. Megjithatë, kolektivisht ne mund të rrisim imunitetin tonë ndaj dezinformimit dhe të luftojmë në mënyrë efektive.
