Kohët e fundit është duke qarkulluar një fotografi me kutinë e vaksinës kundër virusit Korona nga kompania “Astra Zeneca”, në të cilën gjendet një vulë e supozuar e datës së prodhimit të kësaj vaksine “15 korrik 2018”, pra më shumë se një vit para se të shfaqej COVID-19.
Megjithatë, pretendimi është i rremë, pasi imazhi i paketimit është ndryshuar në mënyrë dixhitale, duke i vënë datë të rreme të prodhimit.
Kjo fotografi për herë të parë u postua më 21 korrik 2021 në Facebook nga një përdoruese e këtij rrjeti social, ku në përshkrimin e kësaj fotoje thuhet se vaksina u prodhua një vit para se të zbulohej virusi Korona.
I njëjti imazh i edituar, është shpërndarë edhe nga disa përdorues të rrjeteve sociale me mbishkrim shqip, ku thuhet:
Si është e mundur që vaksina kundër Covid-19 të prodhohet me 15.07.2019, kurse virusi është paraqitur në fund të vitit 2019?
Siç mund të shihet pretendimi i rremë, përmes së cilit, ngritën dilema për kohën e prodhimit të vaksinës “Astra Zeneca”, pas një kohë që ka qarkulluar si i tillë në gjuhën angleze, është kontekstualizuar dhe ri-aktualizuar edhe në gjuhën shqipe, këto ditët e fundit.
Fotografia e njërit nga postimet me këtë përmbajtje të rreme:
Megjithatë, kontrolluesit e fakteve nga AFP, e kanë gjetur këtë postim në Facebook, të cilin mund ta gjeni në vegëzen më poshtë.
Data e prodhimit të vaksinës është e rreme
Kontrolluesit e fakteve nga AFP, gjatë kërkimit online kanë gjetur fotografinë origjinale të paketimit të vaksinës, e cila është shpërndarë në rrjetin social Twitter nga Rrjeti i Gazetarëve Qytetarë (Citizen Journalist Network) më 15 nëntor 2020.
Bazuar në fotografinë origjinale, mund të vërehet se imazhit të fabrikuar i është shtuar edhe një pjesë e kutisë, së bashku me datën e supozuar të prodhimit të kësaj vaksine. (Detajet e kontrollit të fakteve nga AFP)
Një zëdhënës i Grupit të Vaksinave të Oksfordit konfirmoi për AFP Fact Check se kompania nuk kishte krijuar paketim për vaksinën e saj Covid-19 në vitin 2018.
“Ambalazhi është për vaksinën AstraZeneca, por data e prodhimit është shtuar në mënyrë dixhitale për të dhënë një përshtypje të rreme se vaksina është prodhuar herët, gjë që nuk është e vërtetë”.
Zëdhënësi shtoi se marrëveshja me AstraZeneca për prodhimin e vaksinës së Oksfordit u bë më 30 prill 2020, dhe kështu prodhimi i versionit të tyre mund të kishte filluar ligjërisht vetëm pas asaj date.
Analiza:
Pretendimi i bërë në postimin e kontrolluar, rezulton të jetë i rremë. Nga kjo kuptohet se fotografia është e edituar, për të krijuar një imazh të fabrikuar dhe që mashtron audiencën.
Hibrid.info, bazuar në faktet e kontrolluara, e vlerëson këtë postim si “Mashtrim”.
