Një imazh i tymit të zi që ngrihet pranë një ndërtese me pamje burokratike u përhap në mediat sociale të hënën në mëngjes, me pretendimin se tregoi një shpërthim pranë Pentagonit.
Imazhi tashmë i zhveshur tregonte një shtëllungë tymi që ngrihej pranë selisë së Departamentit të Mbrojtjes të SHBA-ve.
Postimet shkaktuan një dridhje të shkurtër në tregun e aksioneve pasi u kapën shpejt nga mediat jashtë SHBA-ve, përpara se zyrtarët të hidheshin brenda për të sqaruar se në të vërtetë nuk kishte ndodhur asnjë shpërthim dhe se fotografia ishte e rreme.
Në këtë pikë, organizatat e lajmeve të rreme në Twitter që kishin blerë shenja kontrolli “të verifikuara” filluan të shtyjnë mashtrimin. Llogaria @BloombergFeed, e cila nuk është e lidhur me Bloomberg, postoi teorinë e konspiracionit disa minuta më vonë. Që atëherë ajo llogari është pezulluar nga Twitter. (këtu)
Lajmi i rremë u përhap më pas nga dhjetëra llogari të tjera në Twitter, duke përfshirë rrjetin e lajmeve të kontrolluar nga shteti rus Russia Today (RT), i cili është bllokuar në BE, por ka më shumë se 3 milionë ndjekës në platformë.
Një numër i llogarive që postuan imazhin e rremë duket se janë të lidhura me komplotet ose luftën e Rusisë në Ukrainë, si dhe një numër llogarish kriptomonedhash me shenja blu.
Njëri prej tyre, “WhaleChart”, postoi në Twitter imazhin së bashku me tekstin: “LAJMI I FUNDIT: Shpërthim pranë Pentagonit”. Ky postim në Twitter është parë më shumë se 500,000 herë. (këtu)
Lajmi i rremë u kundërshtua nga departamenti i zjarrit i qarkut Arlington, i cili tha: “Agjencia e Mbrojtjes së Forcave të Pentagonit dhe ACFD janë në dijeni të një raporti të mediave sociale që qarkullon në internet për një shpërthim pranë Pentagonit. Nuk ka asnjë shpërthim apo incident që ndodh në ose pranë rezervuarit të Pentagonit dhe nuk ka asnjë rrezik të menjëhershëm ose rrezik për publikun”. (këtu)
Disa nga llogaritë blu në Twitter që e shpërndanë këtë imazh të gjeneruar nga inteligjenca artificiale.(këtu, këtu, këtu dhekëtu)
Ekspertët e dezinformimit thonë se imazhi i rremë ka të ngjarë të jetë krijuar duke përdorur programe gjeneruese të inteligjencës artificiale, të cilat kanë lejuar pamje gjithnjë e më realiste, por shpesh herë me të meta, të vërshojnë internetin kohët e fundit.
Nick Waters i Bellingcat, një grup verifikimi i lajmeve në internet, nxituan të vinin në dukje disa probleme të dukshme me foton. (këtu)
Mospërputhjet në ndërtesë, gardh dhe zonën përreth janë pa përsosmëritë që gjenden zakonisht në imazhet e krijuara nga AI, vuri në dukje Hany Farid, një profesor i shkencave kompjuterike në Universitetin e Kalifornisë, Berkeley, i specializuar në forenzikën digjitale, keqinformimin dhe analizën e imazheve.
“Konkretisht, bari dhe betoni zbehen me njëri-tjetrin, gardhi është i parregullt, ka një shtyllë të zezë të çuditshme që del nga pjesa e përparme e trotuarit, por është gjithashtu pjesë e gardhit”. “Dritaret në ndërtesë nuk janë në përputhje me fotot e Pentagonit që mund t’i gjeni në internet. Dritaret në ndërtesë nuk janë në përputhje me fotot e Pentagonit që mund t’i gjeni në internet”, shkroi ai.
Incidenti shton shqetësimet në rritje rreth keqpërdorimit të mundshëm të mjeteve të inteligjencës artificiale për të përhapur lajme të rreme, për të destabilizuar shoqëritë dhe madje për të lëkundur votuesit përpara zgjedhjeve.
Analiza:
Imazhi i shpërthimit në ndërtesën e Pentagonit në SHBA i shpërndarë në mediat sociale ku shihet i janë krijuar nga inteligjenca artificiale.
Shpërthimi i demantua nga organet kompetente në SHBA ndërsa imazhi u deshifrua në ekspertë të verifikimi të fakteve.
Meqenëse shumica e imazheve të krijuara me inteligjencë artificiale janë afër realitetit, përdoruesit priren t’i besojnë atyre pa vënë në dilemë vërtetësinë.
Bazuar në metodologjinë e punës, hibrid.info e vlerëson si “lajm i rremë”.
Vlerësimi:
Vlerësimin “Lajm i rremë” e marrin ato raportime mediatike që janë tërësish prodhim i një mediumi i cili në vete përmban pretendime ose informacione faktikisht të gabuara. Përmbajtja që vlerësohet si lajm i rremë mund të përcaktohet me siguri se është krijuar dhe shpërndarë me qëllim të dezinformimit të publikut, d.m.th., për të paraqitur një pretendim që është plotësisht i rremë si fakt.
Vlerësimin si “Dezinformatë” e merr ai raportim mediatik i cili në vete përmban një “miks” të burimeve të pasakta apo edhe përmbajtje gjysmë të vërtetë. Gjithashtu, ky vlerësim do të trajtojë raporte që kanë atribute të gabuara ose tituj që nuk pasqyrojnë tekstin për sa i përket saktësisë së informacionit.
