Bashkimi Evropian (BE) është duke e parë me shqetësim gjendjen kaotike që është duke mbizotëruar në hapësirën digjitale. Mediat Online dhe platformat tjera digjitale, po paraqesin problem për përdoruesit, nga keqpërdorimi i keqbërësve.
Përfituesit e kësaj “anarkie” po i përdorin ato për përfitime dhe për përcjellje të agjendave të tyre.
Si formë e keqpërdorimit të tyre po shfaqet të jetë edhe dezinformimi.
Nga viti 2015, BE ka filluar të përgatis disa rregullore dhe akte, me synim që të iniciojë rregullimin e hapësirës digjitale, në bashkëpunim me ofruesit e këtyre shërbimeve, siç janë themeluesit dhe udhëheqësit e kompanive kryesore të teknologjisë që njihen edhe si “Big Tech”.
Në vazhdim paraqitet një historik i përpjekjeve të BE-së në këtë drejtim, të publikuar nga portali i BE-së – europarl.europa.eu:
PËRMBAJTJA
Që nga viti 2015, BE-ja ka bërë përpjekje të vazhdueshme për të ndaluar dezinformimin.
Ish-Përfaqësuesja e Lartë /Zëvendëspresidentja Mogherini po atë vit ngriti StratCom, një task-forcë të dedikuar për të kundërshtuar fushatat e vazhdueshme të dezinformimit nga Rusia.
Në rezolutën e Parlamentit Evropian të qershorit 2017 mbi platformat online dhe tregun digjital, anëtarët i bënë thirrje Komisionit të analizojë kuadrin ligjor në lidhje me lajmet e rreme dhe për të verifikuar mundësinë e ndërhyrjes legjislative për të kufizuar shpërndarjen e lajmeve të rreme.
Programi i punës së Komisionit të vitit 2018 përfshinte iniciativën kundër informacioneve të rreme në internet. Në tetor 2017, Komisioni vendosi për krijimin e një grupi ekspertësh të nivelit të lartë (HLEG) që përfaqëson akademinë, platformat online, mediat e lajmeve dhe organizatat e shoqërisë civile. Gjithashtu ishte nisur një konsultim publik për ‘lajmet e rreme dhe dezinformimin në internet’, duke u fokusuar në përmbajtje që nuk mbulohet nga legjislacion ekzistues.
Raporti i HLEG-it të marsit 2018, shmangte termin ‘lajme të rreme’ dhe iu referua me termin dezinformi, të përcaktuar si të rremë, të pasaktë ose informacion mashtrues, të paraqitur dhe promovuar për përfitime ose për të shkaktuar qëllimisht dëm publik.
Strategjia e Komunikimit të Komisionit të muajit prillit 2018 për trajtimin e dezinformatave në internet përfshinte:
• Një Kod Praktik në mbarë BE-në mbi dezinformimin,
• Një rrjet i pavarur evropian i kontrolluesve të fakteve,
• Rritja e edukimit medial për të ndihmuar evropianët të identifikojnë dezinformimin në internet dhe ta shohin përmbajtjen në mënyrë kritike,
• Rritja e mbështetjes për gazetari cilësore,
• Koordinimi i Komisionit dhe EEAS-së për të luftuar narrativat e rreme, duke trajtuar dezinformimin dhe duke bashkëpunuar me institucione të tjera të BE-së,
• Mbështetje për shtetet anëtare për të rritur qëndrueshmërinë e zgjedhjeve.
Më 28 qershor 2018, Këshilli Evropian bëri thirrje për një plan veprimi me propozime për një përgjigje të koordinuar të BE-së ndaj dezinformatave, duke përfshirë mandatet dhe burimet e duhura. Më 26 shtator 2018, një Kod Praktik u publikua nga platformat online duke prirë mediat sociale, reklamuesit dhe industria e reklamave. Kodi është vetërregullues dhe synon të reduktojë dezinformimin në internet si:
• Shqyrtim më i mirë i vendosjeve të reklamave për të demonetizuar përhapjen e dezinformatave;
• Transparenca e reklamave politike dhe reklamave të bazuara në çështje për të mundësuar përdoruesit të identifikojnë përmbajtjen e promovuar;
• Mbyllja e llogarive false dhe rritja e transparencës në lidhje me ndërveprimet e drejtuara nga llogaritë e automatizuara (bots);
• Qasje të lehtë dhe miqësore për përdoruesit në burime të besueshme dhe të ndryshme të lajmeve;
• Fuqizimi i komunitetit të kërkimit duke inkurajuar përpjekjet për të monitoruar dezinformimin në internet dhe duke mbështetur kërkimin mbi dezinformata dhe reklama politike;
Më 18 mars 2019, u krijua një sistem alarmi mes institucioneve të BE-së dhe shteteve anëtare me qëllim të shkëmbimit të të dhënave dhe vlerësimeve të fushatave të dezinformatave.
Rezoluta e 10 tetorit 2019 e PE-së mbi ndërhyrjen dhe dezinformimin e huaj në zgjedhje, bëri thirrje për një përmirësim të task-forcës “East StratCom” në një strukturë të përhershme me financim më të lartë. Iu bë thirrje kompanive online që të bashkëpunojnë për të luftuar dezinformimin dhe BE-së për të krijuar një kuadër ligjor kundër kërcënimeve hibride.
Konkluzionet e Këshillit të 15 dhjetorit 2020 kërkuan ndërhyrje nga BE-ja për të luftuar kërcënimet hibride dhe për të forcuar qëndrueshmërinë në kontekstin e pandemisë COVID19. Në të njëjtën datë, Komisioni publikoi propozimet për Aktin e Shërbimeve Digjitale (DSA) dhe Aktin e Tregjeve Digjitale për të krijuar një hapësirë digjitale më të sigurt dhe një fushë loje të barabartë.
Më 26 maj 2021, Komisioni publikoi një udhëzim të përditësuar për të forcuar Kodin dhe njoftoi se do të bëhet një instrument bashkërregullues brenda kuadrit legjislativ të DSA-së. Masat e reja përfshijnë më shumë punë për të ndaluar dezinformimin, për të përmirësuar transparencën e vendosjes së reklamave, fuqizimin e përdoruesve për të kuptuar dhe për të gjetur dezinformimin si dhe për të rritur kontrollimin e fakteve.
Më 16 qershor 2022 u publikua Kodi i Praktikës për dezinformimin, në të cilin 34 anëtarë/nënshkrues ndoqën Udhëzimin e Komisionit të vitit 2021 dhe morën parasysh mësimet e nxjerra nga kriza e COVID19 dhe agresioni i Rusisë ndaj Ukrainës.
Së bashku me DSA-në, e cila pritet të miratohet në korrik 2022, kodi do të përmbajë udhëzime dhe mjete për të luftuar dezinformimi.
Për veprimet e BE-së për dezinformimin në përgjithësi, ju lutemi referojuni Planit të Veprimit për Demokracinë Evropiane në Train 6.
