Shumë portale kanë rënë pre i disa versioneve të videove të publikuara në hapësirën digjitale (rrjete sociale, media online, kanale online), ku pretendohet rrejshëm për një tubim të kryetarit të Vetëvendosjes, Albin Kurti, në Shtërpcë, në të cilin tubim është brohoritur “Serbia Serbia”.
Në këto video, pas kontrollit të fakteve, vërehen shumë detaje që vejnë në dyshim autenticitetin e tyre.
Për këtë arsye, shumë media që i kishin publikuar ato, i kanë larguar pas një kohe të caktuar.
Një nga detajet e para që është vërejtur në këto video, e që ngjallën dyshim për vërtetësinë e tyre, është prezenca e ish-deputetes nga radhët e komunitetit boshnjak në Prizren, Emilia Rexhepi.
Pra, këtu lind dyshimi se Kurti iu është drejtuar në gjuhën serbo-kroate, komunitetit boshnjak në Prizren.
Pas hulumtim është konstatuar se, në të vërtetë, ky tubim është bërë në rajonin e Prizrenit, së bashku me partnerin politik, udhëheqësen e partisë së komunitetit boshnjak nga ky rajon, Emilia Rexhepi.
Video e manipuluar është paraqitur në dy versione: njëri nga versionet pretendon ta paraqes si një xhirim të KTV-së, i publikuar nga një portal me emrin “Shekulli.info” ndërsa tjetri si xhirim të Radio Televizionit të Serbisë, i publikuar nga disa media tjera online në gjuhën shqipe.
Video me ndërhyrje e publikuar nga Shekulli.info:
https://www.facebook.com/shekulliinfo/posts/247020693666005
Video e publikuar me logo të RTS-së:
E njëjta video është publikuar edhe nga shumë media tjera online në Kosovë, të cilat e kanë larguar më pas, por që dëshmia e publikimit është mbetur në makinën e kërkimit “Google”.
Publikimi i mediave kosovare të videos me pretendim të rremë:
Në këto video me pretendim të rremë, shihen edhe disa detaje tjera që vejnë në dyshim autenticitetin e saj. Krijuesit e njëres prej tyre janë përpjekur ta paraqesin si xhirim të realizuar nga mediumi shtetëror serb (RTS), duke ia vendosur logon e këtij televizioni. Mirëpo, pas hulumtimit është parë se Radio Televizioni i Serbisë, këtë logo nuk e përdor për vite të tëra, pra është logo që është përdorur para më shumë se 17 apo 18 vjet.
Logot e Radio Televizionit të Serbisë ndër vite:
https://logos.fandom.com/wiki/RTS_1_(Serbia)
Vërtetësinë e kësaj video e ka kontestuar edhe vetë ish-deputetja boshnjake, dhe ish-ministrja udhëheqëse e Partisë së Re Demokratike (NDS), Emilia Rexhepi.
TURP, TURP, TURP!!!
Pikë së pari, Shekulli.info duhet me kërku falje publike ndaj meje si kryetare e partisë boshnjake Nova Demokratska Stranka NDS. Për më tepër, unë do të ngris padi ndaj shpifjeve në bazë nacionale! Ne jemi parti parlamentare nga 2010, në 4 mandate unë jam përfaqësuese e komunitetit boshnjak në Kuvendin e Republikës së Kosovës. Në Qeverinë e Kurtit unë isha edhe Ministre e Pushtetit Lokal. Po më befason, profesionaliteti dhe kredibiliteti i këtij portali. Unë kuptoj nevojën dhe brengën e gazetarëve, sepse kanë marrë urdhër që të fshehin varësinë që është krijuar me dekada nga partitë e shumicës dhe Listës Serbe me të cilat bashkëpunojnë që të përmbysin rendin e Kushtetutës së Republikës së Kosovës.
Hibrid.info ka arritur ta gjejë videon autentike, e cila është përdorur për t’i krijuar videot me pretendime të rreme. Video autentike paraqet një tubim elektoral të Kurtit me Rexhepin, të bërë gjatë ditës së shtunë (6 shkurt), të bërë në Prizren me komunitetin boshnjak.
Video e tubimit elektoral në Prizren, e publikuar nga televizioni “Besa”:
https://www.facebook.com/watch/live/?v=745594939684391&ref=watch_permalink
Analiza:
Videot e publikuara me pretendimin se Kurti dhe Rexhepi kanë mbajtur një tubim në komunën e Shtërpces, të përcjella me ovacione “Serbia, Serbia” nga të pranishmit, rezulton të jenë të rreme. Krijuesit e këtyre videove nuk janë arritur te gjendet, mirëpo të njëjtat janë shpërndarë nga një sërë media në Kosovë. Në bazë të kontrollit të fakteve, hibrid.info i vlerëson këto video si “Manipulim i fakteve”, “Lajmi rremë” dhe “Shpërndarje e lajmeve të rreme”.
Arsyetimi:
Vlerësimin si “Manipulim i fakteve” marrin ato raportime mediatike që përdorin fakte të njohura si të sakta, por i interpretojnë ato në mënyrë të shtrembëruara. Këto raporte zakonisht përdorin informacion të saktë për të nxjerrë përfundime ose pretendime të pasakta, duke drejtuar kështu përfundimet e konsumatorëve të përmbajtjes së mediave në drejtim të gabuar në lidhje me kuptimin aktual të fakteve të paraqitura.
Vlerësimin “Lajm i rremë” e marrin ato raportime mediatike që janë tërësish prodhim i një mediumi i cili në vete përmban pretendime ose informacione faktikisht të gabuara.
Përmbajtja që vlerësohet si lajm i rremë mund të përcaktohet me siguri se është krijuar dhe shpërndarë me qëllim të dezinformimit të publikut, d.m.th., për të paraqitur një pretendim që është plotësisht i rremë si fakt.
Ky vlerësim u jepet raporteve të mediave në të cilat transmetohet përmbajtja origjinale e një mediumi tjetër, i cili përmban një lajm të rremë. Vlerësimi jepet vetëm për transmetimin e përmbajtjes që kategorizohet si lajm i rremë.
