Mediat në shqip nga Kosovë kanë publikuar dhe shpërndarë një artikull me titull “Çfarë duhet të bëni nëse jeni shëruar nga koronavirusi”, në të cilin flitet se si duhet të sillen personat që tashme e kanë kaluar virusin Korona.
Ky tekst përpiqet të shpjegojë se si duhet të sillen personat e shëruar nga virusi Korona, duke u thirrur në disa epidemiologë për të cilët nuk përmend emra dhe specifika tjera.
Teksti i plotë i botuar nga disa media:
Çfarë duhet të bëni nëse jeni shëruar nga koronavirusi
Çfarë duhet të bëni dhe si të silleni nëse e keni kaluar koronavirusin e ri? A jeni i mbrojtur tani, nga çfarë duhet të bëni kujdes – këto janë vetëm disa nga çështjet që shqetësojnë njerëzit që janë rikuperuar nga COVID-19.
A duhet të mbanë maska njerëzit që shërohen nga sëmundja?
Mbajtja e maskës në hapësira të mbyllura, por edhe jashtë në situata të caktuara kur nuk është e mundur të mbash distancë fizike dhe të zbatosh masa për parandalimin e virusit, në vend është i detyrueshëm për të gjithë qytetarët, pavarësisht nëse kanë apo jo koronavirus.
Epidemiologët bëjnë me dije se edhe ata që janë shëruar nga COVID-19, në javët e para pas shërimit duhet të mbajnë maska, në mënyrë që të mos e ekspozojnë organizmin tashmë të dobësuar nga rreziqet e tjera.
Sa herë mund të dhurojnë plazma gjaku të kuruarit nga koronavirusi i ri?
Në vend, dhurues të plazmës së gjakut mund të jenë të gjithë personat që janë rikuperuar nga koronavirusi midis moshës 18 dhe 60 vjeç, dhe nëse peshojnë më shumë se 60 kg. Është e nevojshme të testohen dy herë dhe të kenë dy teste negative. Pas 21 ditësh të testit të dytë negativ ata mund të dhurojnë plazmën e gjakut. Procesi i dhurimit zgjat 40 deri në 60 minuta, ndërsa ata mund të dhurojnë përsëri plazma pas 15 ditësh, por akoma varet nga sasia e antitrupave në organizëm.
Sa kohë njerëzit e kuruar nga COVID-19 mund të jenë bartës të virusit?
Kur infektoheni me koronavirus, periudha mesatare e inkubacionit është pesë deri në gjashtë ditë, maksimumi 14. Megjithatë, është treguar që sëmundja mund të zgjasë më gjatë, me pacientë të caktuar që janë ngjitës deri në katër javë. Kjo, thonë ekspertët, varet nga sasia e virusit në trup ose mund të jenë mbetjet e virusit që japin rezultat pozitiv.
Nga çfarë duhet të bëjnë kujdes pacientët e shëruar nga koronavirusi?
Pacientët që janë rikuperuar nga COVID-19 ose janë në proces shërimi duhet të mbrohen nga viruset dhe bakteret e tjera. Epidemiologët janë veçanërisht të shqetësuar për ata pacientë që i janë nënshtruar trajtimit në spital. Është e nevojshme që ata të pushojnë, të flenë sa duhet, të hanë siç duhet dhe t’u përmbahen të gjitha masave mbrojtjes – të përdorin maskë, higjienën e duarve dhe distancimin fizik.
Vegëza e artikullit të botuar:
Analizë:
Në bazë të një analize të fakteve të paraqitura nga ky artikull, hibrid.info ka vlerësuar se titulli i këtij teksti nuk korrespondon me përmbajtjen e tij, si dhe faktet e përmendura nuk janë të verifikuara. Gjithashtu, ky artikull nuk ka burim të informacionit.
Si rrjedhojë, ky tekst është cilësuar si një clickbait, gabim, pseudoshkencë, dezinformatë, përmbajtje e pa verifikuar.
Verifikimi:
Clickbait – “Clickbait” janë ato tekste titulli i të cilave nuk kanë asnjë bazë në përmbajtjen e tekstit vijues. Tekste dhe artikuj të tillë synojnë të tërheqin vëmendjen e lexuesit apo edhe konsumatorit me një titull sensacional duke premtuar përmbajtje që nuk ekziston në të vërtetë dhe janë krijuar kryesisht nga interesi financiar, domethënë për shkak të rritjes së lexueshmërisë. Pra, ky lloj teksti ka për qëllim vetëm klikimin, i cili mund të shndërrohet në përfitim të prodhuesit të përmbajtjes.
Gabimi – Vlerësimin “Gabim” e marrin raportet në media në të cilat redaksia e mediave bënë një gabim duke publikuar informacion të pasaktë ose duke transmetuar lajme të pavërtetuara nga një burim tjetër, pa qëllimin e qartë të dezinformimit të publikut.
Pseudoshkencë – Vlerësim si “Pseudoshkencë” merr ai raportim mediatik që përpiqet të paraqesë disa mendime, qëndrime, vlera ose gjetje të marra nga një metodë jo-shkencore dhe ti paraqesë ato si zbulime shkencore ose fakte. Raporte të tilla shpesh keqinterpretojnë ose manipulojnë kërkimet shkencore ekzistuese, ose i referohen hulumtimeve që janë në kundërshtim me verifikimin shkencor dhe gjetjen e fakteve.
Dezinformata – Vlerësimin si “Dezinformatë” e merr ai raportim mediatik i cili në vete përmban një “miks” të burimeve të pasakta apo edhe përmbajtje gjysmë të vërtetë. Gjithashtu, ky vlerësim do të trajtojë raporte që kanë atribute të gabuara ose tituj që nuk pasqyrojnë tekstin për sa i përket saktësisë së informacionit.
Përmbajtje e pa verifikuar – Vlerësimi “I pa verifikuar” u bëhet atyre raporteve mediatike që nuk ofrojnë informata të mjaftueshme për të konfirmuar pretendimet e bëra në raport, dhe të cilat nuk kanë mundur konfirmojnë të njëjtat për shkak të mungesës ose mos-posedimit të burimeve të besueshme.
