Artikull i publikuar nga European Digital Media Observatory
Njohuria mediatike është padyshim një mjet thelbësor në luftën kundër dezinformimit. Një publik që ka njohuri kritike dhe digjitale ka shumë më tepër gjasa të jetë në gjendje të vlerësojë informacionin që has në internet, të identifikojë burimet që mund t’u besojë dhe të marrë vendime të mirinformuara si qytetarë, konsumatorë dhe më shumë. Të qenit i arsimuar në media hap mundësi për t’u angazhuar në mënyrë më të plotë dhe më kreative me botën e medias online dhe offline.
Edukimi medial është thelbësor për të rriturit dhe fëmijët. Nuk është diçka që e mëson një herë dhe pastaj e ke mbaruar. Bëhet fjalë si për aftësitë praktike, ashtu edhe për njohuritë dhe ndërgjegjësimin për mjedisin digjital dhe mënyrën se si funksionon ai. Në këtë kuptim, është një proces i përjetshëm pasi mjediset digjitale dhe mediatike po evoluojnë vazhdimisht.
Sigurisht që nuk është zgjidhja e vetme për problemin e dezinformimit dhe nuk duhet parë si një plumb argjendi që i bën rregulloret dhe iniciativat e tjera të panevojshme. Siç ka argumentuar shpesh profesoresha Sonia Livingstone, edukimi medial priret të shihet nga politikë-bërësit si një fitore e lehtë, por në fakt është tepër e ndërlikuar. Ka kaq shumë për botën online që është e palexueshme dhe ndryshon vazhdimisht, dhe është thelbësore të shmanget ngarkimi i qytetarëve me përgjegjësinë për të kuptuar të pakuptueshmen.
Thënë kështu, arsimimi mediatik është një partner thelbësor i rregullores në drejtim të përmirësimit të aftësisë së publikut për të lundruar në mjedisin online. Shumë rregullore do të jenë më pak efektive pa një nivel arsimor dhe ndërgjegjësimi shoqërues, dhe ka hapësirë të qartë për ta zgjeruar këtë. Një sondazh i Ipsos Mori i muajit mars 2021 zbuloi se vetëm 9% e evropianëve (nga 11 vende) kanë marrë pjesë në trajnime se si të përdorin mjetet në internet për të dalluar informacionin e vërtetë dhe të rremë, por 58% janë të interesuar ta bëjnë këtë. Dy të tretat e të anketuarve besuan se do të ishte e përshtatshme që një kompani teknologjike të ofronte trajnime për përdoruesit për të përmirësuar aftësinë e tyre për të kuptuar në mënyrë kritike informacionin në internet.
Vlera e edukimit medial në trajtimin e dezinformatave nuk duhet parë e izoluar. Ndërsa shumë nga shqetësimet në lidhje me dezinformimin në internet janë shfaqur vitet e fundit, puna e edukimit medial ka qenë e vazhdueshme për dekada dhe ka një rol më të gjerë për të luajtur në qytetarinë.
Ekziston një tendencë për të parë edukimin medial si zgjidhje për një problem të caktuar si dezinformimi (ose siguria në internet, përfshirja digjitale, gjuha e urrejtjes, radikalizimi etj.), por kjo mund të jetë problematike pasi ngushton fokusin dhe çon në afatshkurtër të menduarit, kur ajo që nevojitet është planifikimi dhe financimi afatgjatë, në mënyrë ideale me një afat kohor prej një dekade ose më shumë.
Rritja e niveleve të përgjithshme të edukimit medial do të rrisë qëndrueshmërinë e publikut ndaj dezinformatave në internet, edhe nëse ky nuk është objektivi i drejtpërdrejtë i një ndërhyrjeje.
